Otizm ve Ergoterapi

Genel olarak küçük yaşlarda fark edilen ve doğuştan meydana gelen bir rahatsızlık olan otizm bir gelişim bozukluğudur. Dünya genelinde çokça karşılaşılabilecek olan bu rahatsızlık hakkında yıllardır araştırmalar, sunumlar ve projeler yapılmaktadır. Peki ya dünya geneline bu kadar önemsenen bu rahatsızlık nedir?

Otizm Nedir?

Otizm doğuştan gelen bir gelişim bozukluğudur ve bu gelişim bozukluğu sosyal ve de iletişim beceri ve özelliklerinin oluşmasını etkilemektedir. Yapılan araştırma raporlarına göre bu rahatsızlık bireylerde doğumdan sonraki ilk 2 yıl içerisinde kendini belli etmeye başlıyor. Otizmli olan bireylerin en çok karşılaştığı problem zor öğrenme problemidir. Bu rahatsızlıkta olan bireylerin büyük bir kısmında zeka geriliği yani IQ düşüklüğü görülmektedir fakat istisna olarak normal zeka düzeyinde (IQ=90-100) bireyler de görülebilmektedir. Zeka geriliği görülüp görülmemesi bu bireylerde ortak olan problemin ortaya çıkışının bir engeli değildir. Bu engel de çevreyi zor algılamak ve zor öğrenmektir. Yani özetle IQ seviyesi ne olursa olsun bu bireyler dünyayı ve çevreyi algılamakta zorluk çekiyorlar.

Otizm ve İstatistikler

Bir öğrenme ve iletişim bozukluğu olan otizm hakkında yapılan araştırmalara göre ortaya istatistikler çıkarılmıştır. Bu istatistiklere göre doğum sonrası bir bireyin bütün engeller kategorisinde bir engele sahip olma olasılığı %2’dir. Ve bu engellerin %0.5’i otizmli olan bireylerdir. Bir çiftin çocukları otizmli doğduysa eğer ikinci çocuğun da otizmli doğma olasılığı %3 oranındadır. Ayrıca otizm rahatsızlığı erkek çocuklarda kız çocuklara oranla 4 kat daha sık görülmektedir. Yani bu istatistiklere göre değerlendirmeleridir, her yeni doğan bireyde otizm görülme ihtimali ve bu rahatsızlığın seviyeleri farklılık göstermektedir tamamını kategorilendirmek zor olacaktır. Otizm kendi içersinde iki farklı kategoriye ayrılmaktadır. Bunlar da Rett ve Asperger Sendromlarıdır. Otizm rahatsızlığına sahip olan bireyleri diğer bireylerden nasıl ayırt edebiliyoruz onlara bakalım.

Otizm Belirtileri Nelerdir?

Otizmli olan çocuklar genel olarak ortak olan belirtilere sahiptir. Bu belirtileri şöyle listeleyebiliriz. Otizm rahatsızlığı olan bireyler:

• Diğer insanlarla kolay kolay göz teması kuramazlar,
• İsim olarak seslenildiğinde geri dönüş sağlamazlar,
• Konuşulduğu zaman tepkisiz kalıyor ve duymuyormuş gibi davranışlar sergilerler,
• Aynı cümleleri düzenli olarak tekrar ediyor ve bunun bilincinde değillerdir,
• Yaşıtlarının ilgilendiği ve oynadığı oyunlar ilgisini çekmez ve onlarla oynamazlar,
• Oturdukları yerde sallanma gibi garip hareketler yaparlar,
• Hiperaktif gibidirler ve sürekli hareket halindedirler, her zaman kendi bildiklerini okurlar asla söz dinlemezler,
• Sık sık dalarlar,
• Günlük hayattaki değişimlere alışamaz ve bunlara normal üstünde tepkiler verirler.

Bu özellikler bütün otizm rahatsızlığına sahip olan bireylerin ortak özellikleridir. Bu rahatsızlık belirtileri sağlık açısından incelendiğinde karşımıza üç farklı kategori çıkar. Şimdi bu sorunların değerlendirildiği alanlara bakalım. Bu alanlar sosyal etkileşim sorunları, iletişim sorunları ve yinelenen davranış sorunları olarak bilinmektedir.

Sosyal İletişim Sorunları

a)İletişim kurmada sözel olarak yetersizlik,
b)Yaşıtları ile yeteri kadar iletişim kuramaz ve aynı gruplar içerisinde zorluk çeker
c)Sevdiği şeyler hakkında yeteri kadar konuşamaz, sınırlılık durumu vardır.
d)Sosyal ortamlarda duygusallık konusundaki davranışlarda sınırlılık yaşar.

İletişim Sorunları

e)Dil olarak gelişimde gecikme görülür, geç konuşmalar başlar,
f)İkili veya toplu konuşmalarda sıkıntı yaşarlar,
g)Kendine ait dilleri vardır ve aynı cümleleri düzenli olarak kurarlar,
h)Zeka gelişimi ya da vücut gelişimi gibi oyunlarda zorluk çekerler.

Yinelenen Davranış Sorunları

I)Dar alanlar içerisinde değişik şeylere ilgi duyarlar,
j)Sabit düzene alışırlar ve rutin düzenlerini bozmazlar,
k)Tekrarlanan davranışları vardır,
m)Belirli objelere karşı özel ilgi duyarlar ve takıntılı bireylerdir.

Araştırmalara göre çocuklar bu 12 belirti arasından eğer en az 6’sına sahiplerse ve bu belirtilerden ikisi sosyal yöndeki problemlerden ise bu durumun tanısı genel olarak koyulmaktadır.

Ergoterapi

Otizm rahatsızlığı beyin fonksiyonlarını, insanlar ile iletişim ilişkilerini ve sosyal davranışları etkileyen, sık karşılaşılan yetersizlik olarak görülmektedir. Bu rahatsızlık genel olarak 3 yaşlarında ortaya tamamen çıkar. Otizm Spektrum Bozuklukları yani otizm hastalığı her bireyde farklı etkliler gösterir. Bu farklılıklar günlük yaşantıdaki davranışlara, zamanı verimli geçirmeye, eğlence etkinliklere katılım gösterme, bireydeki gelişimlere ve de mesleki olarak performansını etkiler yani her bireyde aslında farklı etkiler gösterir. Ergoterapistler, bu alan üzerinde çalışan bireylerdi ve otizm olan bireyleri iletişim, sosyallik, duyusal olarak algılama, duygusal davranışlar ile ilgili bilgilerini kullanmaktadır. Ergoterapistler deneyimlerini ve bilgilerini kullanarak hem tedavi sürecini kontrol eder hem de ailelere ve çevredekilere bu süreçle alakalı bilgiler verip onları da yönlendirir. Otizm hastaları için yapılan terapiler otistik olan bireylerin yaşam standartlarını yükseltmeye yöneliktir. Bu tedaviler genel olarak otistik olan çocuğun ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir. Ergoterapistler otizm tedavisinde belirli seçenekleri önemser. Bu seçenekler:

• Çocuğun ya da bireyin dikkat süresi,
• Bireyin sabretme süresi.
• Aniden faaliyet değişimlerine alışabilme süresi,
• Oyunlardaki becerileri,
• Kendisine dokundurma tepkileri,
• Saldırma huylarına sahip olup olmaması,
• Aile ile iletişimleri.

Ergoterapi Otistik Çocuğa Nasıl Etki Eder?

Bir terapi şekli olan ergoterapi genel olarak otizm rahatsızlığı olan çocukları ev ve okul sürecinde çocuğun yaşam kalitesini arttırmaktadır. Bu terapistler öncelikle bilgi toplar ve bu çocuğun rahatsızlığı için programlar gelişir. Otistik çocuklar için şu tedavi yöntemi uygulanır diyemeyiz. Her çocuktaki belirtiler ve özellikler farklıdır bu sebeple her çocuğa özel olarak program geliştirilir. Hatta ergoterapistler her çocuğa özel olarak programlar ve izlenecek yollar geliştirir. Tedaviler sonucunda ergoterapistler çocuklara şu becerileri öğretir:

• Diğer insanlarla olan iletişimi geliştirilir,
• Verilen görevlere ve sorumluluklarına odaklanması sağlanır,
• Duygularını açığa vurmayı ve problemlerini paylaşmayı öğrenir,
• Kendi yaşıtları ile iletişimler kurup oyunlar oynamayı öğrenir,
• Kendi alanını düzenli tutmayı ve düzenlemeyi öğrenir.

Çocuklarınız otizm rahatsızlığına sahip olabilir. Bu nedenle belirtilen rahatsızlıklardan bazıları var ise mutlaka kontrol ettirilmeli ve eğer var ise tedavi sürecine girilmelidir.